Όμως το Σάββατο στις 20 Μαϊου για καλή μου τύχη είχε τον διαγωνισμό ποπ-λαικού τραγουδιού της Ευρώπης, την Eurovisi-off, οπότε και αναθάρησα. "Όλο και κάποιος θα έχει ακυρώσει, ανερωτήθην " και βούρ για το ταμείο. "Έχουμε εισιτήρια. Πολλοί ακύρωσαν", απεκρίθει η κοπέλα στο ταμείο.
Όντως αυτό συνέβη διότι πολλοί "φιλότεχνοι" θα προτίμησαν το τρίπτυχο "πίτσα, μπύρα, βίσση" κατά το αντίστοιχο του επερχόμενου μουντιάλ "πίτσα, μπύρα, μπάλα - αλλά χωρίς τις γυναίκες", οπότε τα εισιτήρια ήταν στο χέρι μου και στις 9 ήμουν παρόν στο καλύτερο νταντά παραμύθι της χρονιάς.
Πριν αναφερθώ στα τις παράστασης να κάνω μία ιστορική παρένθεση και να πω κάποια λόγια (όχι δικα μου, βρε) για το παράδοξο αυτό λογοτεχνικό και όχι μόνο κίνημα.
Το ντανταϊστικό κίνημα ορίσθηκε με μανιφέστο από τον κοσμοπολίτη Γαλλο-Ρουμάνο συγγραφέα Tristan Tzara κατάμεσής του Α' Παγκοσμίου Πολέμου στο καμπαρέ Βολταίρ στην "άκαπνη" Ζυρίχη το 1916. Σύμφωνα με το μανιφέστο Νταντα: “κάθε προϊόν της αηδίας, ικανό να γίνει μια άρνηση της οικογένειας, είναι νταντά”. Οι ντανταιστές δεν αναπτύσσουν ένα συνεκτικό κίνημα , αλλά η προκλητική τους στάση εκφράζεται με μια σειρά επιθετικών μανιφέστων , με κάποια θορυβώδη και ανατρεπτικά “χαπενινγκ”. Όλοι έχουν γνωρίσει ως ένα βαθμό τον εξπρεσιονισμό και τον φουτουρισμό (κινήματα της Avant Garde), όμως ο πόλεμος τους έκανε να συνειδητοποιήσουν τον οικουμενικό παραλογισμό, τη ματαιότητα και είναι έτοιμοι για νέες αναζητήσεις . Γι' αυτό και λέγεται ότι το κίνημα νταντά γεννήθηκε μέσα από τις στάχτες του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι ντανταϊστές διακηρύσσουν την ολοκληρωτική τους αμφιβολία, την άρνηση κάθε πολιτισμού, κάθε κατεστημένου συστήματος και καλλιεργούν μια τέχνη της διακωμώδησης. Σε ότι αφορά τη λογοτεχνία ασχολήθηκαν κυρίως με την ποίηση και ως βασικά τους χαρακτηριστικά μπορούμε να θεωρήσουμε τους εντελώς απρόσμενους συνδυασμούς λέξεων και φράσεων το μονταζ και το κολαζ και, γενικά την πρωτότυπη παρουσίαση, την ειρωνεία, τη σάτιρα και το βίαιο χιούμορ καθώς και την έντονη προκλητική διάθεση προς το κοινό. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι τα ποιήματα των ντανταϊστών γράφονται κυρίως για να διαβαστούν ενώπιον του κοινού και να προκαλέσουν την αντίδρασή του.
Τριστάν Τζαρά, "Ο κύριος ΑΑ, αντι-φιλόσοφος"
Χωρίς την αναζήτησή του σε λατρεύω
που είναι ένας Γάλλος πυγμάχος
χωρίς θαλάσσιες αξίες ανώμαλες όπως η πίεση του
DADA μέσα στο αίμα ενός δικέφαλου
γλιστράω μέσα στο θάνατο και στα αμφίβολα φω-
σφορώδη που ξύνουν ελαφρά τον κοινό εγκέφαλο
των ντανταϊστών ποιητών
ευτυχώς
γιατί
ο χρυσός
το ορυχείο
οι ταρίφες και το υψηλό κόστος ζωής με έχουν πεί-
σει ότι πρέπει να εγκαταλείψω τα D
και δεν αληθεύει ότι τα ψεύτικα dada με έχουν
εκτοπίσει γιατί η εξόφληση θα αρχίσει
να αφορμή για να θρηνήσει κανείς το τίποτα που λέγεται τίποτα
και έχω ξεφορτωθεί των αρρώστια στο τελωνείο
εγώ που είμαι το καβούκι και η ομπρέλα του εγκε-
φάλου από το μεσημέρι ως τις δύο η ώρα - δύο
ώρες προληπτικής συνδρομής που θέτει σε κίνηση
τα γρανάζια ενός σπερματοζωϊκού μπαλέτου που
βρίσκουμε να κάνει πρόβα τζενεράλε μέσα στις
καρδιές όλων των υπόπτων ατόμων
θα σας φάω λίγο τα δάχτυλα
σας πληρώνω την ανανέωση της συνδρομής ενός
έρωτα τυλιγμένου σε σελλουλόιντ που τρίζει σαν
μετάλλινη πόρτα
και είσαστε ηλίθιοι
θα επιστρέψω άλλη μια φορά σαν τα ξανασχηματι-
σμένα ούρα σας σαν χαρά της ζωής σαν μαιευτήρας
άνεμος
και θα ιδρύσω ένα οικοτροφείο για τους χρηματο-
δότες των ποιητών
και θάρθω άλλη φορά για να ξαναρχίσω τα ίδια
και είσαστε όλοι ηλίθιοι
και το κλειδί του αυτοκλεπτομανή δεν λειτουργεί
παρά μόνο με απογευματινό λάδι πάνω στον κάθε
κόμπο κάθε μηχανής υπάρχει η μύτη ενός νεογέν-
νητου
και είμαστε όλοι ηλίθιοι
και ιδιαίτερα ύποπτοι ότι εκκολάπτουμε μια νέα
μορφή διάνοιας και μια νέα λογική διαμορφωμένη
με τον δικό μας τρόπο
πράγμα που δεν έχει βέβαια καμιά σχέση με το da-
da
επειδή δεν επιτρέπετε να σας παρασύρει ο
Ααϊσμός
και είσαστε όλοι ηλίθιοι
καταπλάσματα
στο αλκοόλ του εξαγνισμένου ύπνου
των επιδέσμων
και των παρθένων ηλιθίων
Τριστάν Τζαρά, ''Μανιφέστο του κυρίου Αα του αντιφιλοσόφου'', στον τόμο: Μανιφέστα του ντανταϊσμού (επιμ. Αντρέας Κανελλίδης), Αθήνα, εκδ. Αιγόκερως, 1992, σσ. 39-41.
Στα του έργου τώρα
Ο Μαυρογεωργίου στην "Κατσαρίδα" έδωσε βήμα στην ντανταιστική λογοτεχνία. Αυτό είχε θετικά και αρνητικά. Για έναν θεατή συνηθισμένο στο συμβατικό θέατρο το κείμενο ήταν δύσκολο και ακατανόητο. Είδα πολλούς να αναρωτιούνται τι θέλουν να πουν αυτοι οι τρελοί που χοροπηδάν. Όμως αυτό είναι το νόημα. Η παράσταση έχει καταπληκτικούς ρυθμούς, κάνει εύστοχη κριτική στην καθημερινότητα και επιτυγχάνει να πεί αυτό που ακριβώς προσδοκούμε: Ότι και το αδυνάτο είναι δυνατό αμα το επιθυμείς πολύ. "Η Κατσαρίδα" του Μαυρογεωργίου ανέβηκε στο φεγγάρι και πραγματοποίησε το όνειρο της.
Η ΚΑΤΣΑΡΙΔΑ
ΚΩΜΩΔΙΑ του Βασίλη Μαυρογεωργίου Σκηνοθ.: Β. Μαυρογεωργίου. Παίζουν: Β. Μαυρογεωργίου, Κ. Γάκης. Σκην.: Γκ. Στεφάνου. Κοστ.: Γ. Μπαμπαλού. Μουσ.: Κ. Γάκης. Φωτ.: Χρ. Τσαμπάς Οι κωμικές περιπέτειες επιστημονικής φαντασίας μιας εξόριστης κατσαρίδας, που ποθεί ν' ανέβει στο φεγγάρι και βρίσκεται παγιδευμένη σε ένα εξωφρενικό μιούζικαλ ντανταϊσμού.
|
Σχόλια