0. Το ερέθισμα
Έχει περάσει πολύς χρόνος από την τελευταία φορά που έγραψα ένα post στο blog μου. Δεν είναι ότι δεν είχα θέματα που με απασχολούσαν και τα οποία θα ήθελα να τα "κατεβάσω" στο "χαρτί". Απλά... δεν είχα διάθεση να το κάνω
Ωστόσο μετά από μία ταινία και μία εκκαθάριση της βιβλιοθήκης μου, αποφάσισα να γράψω ένα κείμενο για τα βιβλία.... και ειδικά αυτά που παρατάμε στην μέση.
Το φιλμ που μου έδωσε το κίνητρο να γράψω ξανά μετά από ένα χρόνο είναι το "The Grand Budapest Hotel- 2014" το οποίο μου θύμισε το Μαγικό Βουνό του Τόμας Μαν. Με αυτήν την ανάμνηση όταν εκκαθάριζα την βιβλιοθήκη μου έπεσα πάνω σε αυτό το βιβλίο (δίτομο) και το ξεφύλλισα. Στον δεύτερο τόμο εντόπισα τον σελιδοδείκτη στην σελίδα που είχα σταματήσει το διάβασμα κάποια χρόνια πριν. Δίπλα στο εν λόγω βιβλίο βρισκόντουσαν άλλα δύο κλασικά έργα τα οποία επίσης είχαν μείνει ατελείωτα και μάλιστα προς το τέλος τους.
Το σταμάτημα ενός βιβλίου μου έχει ξανά-συμβεί στο παρελθόν για βιβλία τα οποία δεν άξιζαν (σύμφωνα με την προσωπική μου αισθητική) να διαβαστούν. Ειδικά τα πρώτα μου χρόνια ως αναγνώστης τύχαινε να αγοράσω βιβλία που δεν μου άρεσαν και τα σταμάταγα αμέσως. Ωστόσο ωριμάζοντας εκπαιδεύτηκα τρόπο τινά, και πριν εμπλακώ σε ένα βιβλίο διαβάζω αρκετά για αυτό από πριν.
Τα τρία αυτά βιβλία στα οποία θα αναφερθώ εν συνεχεία τα αγόρασα ενσυνείδητα διότι αποτελούν βιβλία της κλασσικής λογοτεχνίας και αναμφίβολα είναι αριστουργήματα. Τα σταμάτησα αφού πάλεψα αρκετό καιρό με αυτά μην έχοντας την υπομονή να τα συνεχίσω. 'Ένιωθα τόσο εγκλωβισμένος σε αυτά όσο και οι ήρωες αυτών των έργων. Αποφάσισα ότι ήταν καλό για την αναγνωστική υγεία μου να τα κλείσω και να τα αποθηκεύσω στο ράφι με την υπενθύμιση ότι ίσως να δυνόμουν να εμπλακώ με αυτά στο μέλλον. Βέβαια κάτι τέτοιο είναι αδύνατο πλέον διότι έχει περάσει καιρός από τότε και δεν θυμάμαι πρόσωπα και καταστάσεις, οπότε θα έπρεπε να τα ξεκινήσω από την αρχή!!!. Αλλά, να τα διαβάσω από την αρχή αποτελεί μία δύσκολη απόφαση διότι έχουν αποτυπωθεί στο υποσυνείδητο μου με αρνητικό πρόσημο.
Ποια είναι αυτά:
Το βιβλίο το είχε προσφέρει η εφημερίδα το Βήμα. Η ιστορία αφορά την ζωή του ήρωα Όσκαρ με το παιδικό μυαλό, με την τσιριχτή φωνή και το ταμπούρλο του στο μεσοπόλεμο και στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο στην Γερμανία. Αλλά τι ζωή. Κάθε επεισόδιο στην ζωή του μία δυσκολία και ένας κόμπος για τον αναγνώστη.
Ανήκει στην λογοτεχνική μορφή που αποκαλείται μαγικός ρεαλισμός και οφείλω να ομολογήσω ότι δεν μου αρέσει ως λογοτεχνική μίξη. Προτιμώ είτε ρεαλισμό είτε μαγεία. Σε κάθε περίπτωση μέσα από αυτό το έργο ο Γκράς κάνει και έναν αναστοχασμό στο ναζιστικό παρελθόν της Γερμανίας. Να σημειωθεί ότι είναι ένα έργο του 1959 όπου οι αναμνήσεις ήταν πολύ έντονες ακόμα.
Το έφτασα μέχρι την σελίδα 386 από τις 636. Δεν νομίζω ότι θα επιδιώξω να το διαβάσω ή να το τελειώσω στο μέλλον.
Δίτομο έργο από τις πολύ καλές εκδόσεις του Εξάντα.
Το πρώτο τόμο τον διάβασα σχετικά εύκολα (579 σελίδες). Αλλά η ζωή του ήρωα Χάνς Κάστροπ και το γεγονός ότι δεν μπορούσε να απεγκλωβιστεί από την "αρρωστημένη" καθημερινότητα του σανατορίου στο δεύτερο τόμο με δυσκόλεψε σε σημείο να το σταματήσω στην σελίδα 252 (από τις 643 σελίδες)
Η περιπλάνηση του ήρωα στο σανατόριο στην Ελβετία πριν, κατά την διάρκεια και μετά τον Α΄Παγκόσμιο Πόλεμο με το χρόνο να κυλά απελπιστικά αργά και με το θάνατο από τις αρρώστιες συνεχώς παρόντα με κούρασε. Οι σχέσεις που ανέπτυσσε ο Χανς (φιλικές, ερωτικές, φιλολογικές) είχαν πάντα ως αναφορά την αρρώστια και τον θάνατο.
Μια κριτική που εντόπισα είναι η κάτωθι (http://www.critique.gr/index.php?&page=article&id=594).
Αν αποφάσιζα να ξαναδιαβάσω το βιβλίο αυτό μάλλον θα το έκανα σε μεγαλύτερη ηλικία.
3. Franz Kafka - Ο πύργος
Το πύργο του Κάφκα τον είχε δώσει η Ελευθεροτυπία
Το ξεκίνησα με πάθος αναλογιζόμενος τα πολύ καλά στοιχεία των άλλων έργων του Κάφκα που είχα διαβάσει ("Δίκη" και "Μεταμόρφωση") κυριολεκτικά απνευστί... αλλά δεν... Η αέναη προσπάθεια του ήρωα Κ. να πάει στον Πύργο ήταν εξοντωτική για μένα. Δεν άντεξα.
Θυμάμαι ότι είχα δει μία θεατρική εκδοχή του βιβλίου από τον σκηνοθέτη Μαρμαρινό στο θέατρο Θησείο το 2007 με τίτλο: "Ποιος είναι ο κύριος Κέλερμαν και γιατί λέει όλα αυτά τα βρωμερά πράγματα για μένα; " - Βρήκα και ένα link για την παράσταση.
4. Ολοκληρώνοντας τα βιβλία ... εμμέσως.
Ωστόσο μου έμενε ανεκπλήρωτη η ανάγκη να δω πως τελειώνουν. Ένας τρόπος είναι η wikipedia αλλά και πάλι δεν σου διασφαλίζει ότι θα καταλάβεις πως τελείωσαν.... οπότε έμενε ένας τρόπος. Ο κινηματογράφος
Και ναι.
Και τα τρία βιβλία είχαν κινηματογραφικές εκδοχές τις οποίες αποφάσισα να δω για να κλείσω τις εκκρεμότητες μου με αυτά τα έργα.
Ιδού:
5.α. Το τενεκεδένιο ταμπούρλο.
Γερμανική ταινία από το 1979. Σχετικά καλή και όχι τόσο κουραστική. Και η κριτική είναι καλή.
5.β Το μαγικό βουνό
Γερμανική ταινία του 1982. Μέτρια αλλά πιο σύντομη από το βιβλίο.
5γ. Ο Πύργος
Γερμανική ταινία του 1997 σε σκηνοθεσία του πολύ καλού Haneke.
6. Συνοψίζοντας
Είχα αποφασίσει να γράψω κάποια επιπλέον στοιχεία για αυτά τα βιβλία αλλά έχει περάσει αρκετός καιρός από την εποχή που τα είχα διαβάσει με συνέπεια να μην θυμάμαι το περιεχόμενο. Ωστόσο τόσο την βασική πλοκή όσο και κριτικές για τα βιβλία αυτά μπορεί κάποιος να βρει στο διαδίκτυο.
Αναμφίβολα είναι έργα της παγκόσμιας λογοτεχνίας και θεωρώ ότι αξίζει να διαβαστούν από όλους. Ωστόσο προϋποθέτουν κάποια ζητήματα:
1. Αναγνωστική εμπειρία διότι είναι δύσκολα έργα,
2. Χρόνο διαθέσιμο, υπομονή και περιβάλλον κατάλληλο για διάβασμα. Το κείμενο είναι συμπαγές χωρίς πολλούς διαλόγους και στα τρία βιβλία και γίνεται αναφορά (κυρίως στο μαγικό βουνό) σε δύσκολες φιλοσοφικές έννοιες.
3. Τέλος είναι έργα που δεν πρέπει να διακοπούν στο διάβασμά τους. Θα πρέπει να το πάρετε απόφαση ότι θα τα διαβάσετε μέχρι τέλους δίχως να τα σταματήσετε για κάποιο άλλο βιβλίο.
Σας εύχομαι καλύτερη τύχη από μένα.
Σχόλια