Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η φιλοσοφία στην Λογοτεχνία και στο Θέατρο


Έναυσμα για το συγκεκριμένο post στο ιστολόγιο μου έδωσε το περυσινό μάθημα Εισαγωγής στην Φιλοσοφία που παρακολούθησα στο ΕΑΠ. Το μάθημα ήταν καθαρά εισαγωγικό στις έννοιες και ιστορικό στο πλαίσιο διδασκαλίας αναμοχλεύοντας τις βασικές έννοιες και αναδεικνύοντας τους βασικούς πρωταγωνιστές και μείζονες φιλοσόφους από την Αρχαιότητα μέχρι και την σύγχρονη εποχή αλλά και κάνοντας αναφορά στα βασικά τους έργα.

Σαν εγχειρίδιο μελέτης χρησιμοποίησα το:

Ιστορία της Δυτικής Φιλοσοφίας, Επιμ. Kenny Antony, Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 2005


http://www.nnet.gr/books/histphil.htm

Το οποίο είναι ένα εξαιρετικό εισαγωγικό βοήθημα, αρκετά καλογραμμένο και το προτείνω σε όποιον θέλει να εισαχθεί στον κόσμο της φιλοσοφίας. Οι βασικές έννοιες και οι κύριοι πρωταγωνιστές παρουσιάζονται σε ένα ιστορικό πλαίσιο, με βάση το οποίο κάποιος μπορεί να διακρίνει τις επιδράσεις και τις διαφοροποιήσεις των φιλοσοφικών τους συστημάτων.

Ωστόσο η φετινή χρονιά μου επιφύλαξε τρεις ακόμα επαφές με την φιλοσοφία. Διαφορετικές όμως αυτή την φορά.

Η πρώτη είναι θεατρική. Παρακολούθησα στις 10 Οκτωβρίου 2008 την θεατρική Παράσταση ΧΙΟΥΜ γραμμένη από τον καθηγητή Φιλοσοφίας Θεοδόση Πελεγρίνη, στα πλάισια του κύκλου δραματοποιημένων διαλέξεων «η Φιλοσοφία στη σκηνή». Στην συγκεκριμένη θεατρική παράσταση ο καθηγητής Πελεγρίνης, πρωταγωνιστής ο ίδιος, παρουσιάζει τις βασικές θέσεις του Σκωτσέζου φιλοσοφου David Hume μέσα από μία ιστορία 3 ανθρώπων στην σύγχρονη Αθήνα.

Η Φιλοσοφία στη Σκηνή είναι μία δουλειά ετών από τον καλό καθηγητή φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Αθηνών η οποία έχει βγεί και σε βιβλίο στην οποία έχουν παρουσιαστεί δραματοποιημένα τα βασικά της φιλοσοφίας μεγάλων φιλοσόφων.

και έχει μέλλον ακόμα, με λίστα φιλοσόφων των οποίων την διδασκαλία εντάσσει μέσα από μία ιστορία την φορά. Οι επόμενες θεατρικές παραστάσεις θα γίνουν γνωστές από το site του Μεγάρου Μουσικής www.megaron.gr/


Το δεύτερο και το τρίτο ερέθισμα αποτελεί η δουλεία δύο δημοσιογράφων του BBC και μελετητών της Ιστορίας της φιλοσοφίας:

Τα βιβλία των David Edmonds και John Eidinow δυεισδύουν στο ιστορικό πλαίσιο και ασχολούνται με τις διάσημες διαμάχες 4 μεγάλων φιλοσφσόφων

Ο σκύλος του Ρουσσό – Εκδόσεις Πατάκης


Ο Ζαν-Ζακ Ρουσσό -φιλόσοφος, συνθέτης, παιδαγωγός, πολιτικός στοχαστής- βρισκόταν σε διαρκή κίνηση. Προσπαθούσε να ξεφύγει από τη μισαλλοδοξία, τις διώξεις και τους εχθρούς του που τον αποκαλούσαν παράφρονα και δημόσιο κίνδυνο. Ο Ντέιβιντ Χιούμ, ο πλέον διακεκριμένος φιλόσοφος της αγγλικής γλώσσας, διεθνώς αναγνωρισμένος ως υπόδειγμα αξιοπρέπειας, έσπευσε να τον βοηθήσει. Φυγάδευσε τον Ρουσσό μαζί με τον πολυαγαπημένο του σκύλο, το Σουλτάνο, στην Αγγλία. Ως τη στιγμή που όλα πήγαν στραβά.

Στο "Σκύλο του Ρουσσό" οι David Edmonds και John Eidinow πραγματεύονται τη σφοδρή διαμάχη που έκανε αυτούς του δύο φιλοσόφους του Διαφωτισμού θανάσιμους εχθρούς. Το αποτέλεσμα είναι μια ιστορία για τη διασημότητα και το τίμημά της, για τις αναίσχυντες υπεκφυγές, τις χαμένες υπολήψεις και τις κατεστραμμένες φιλίες. Στα υπέρ της εργασίας αποτελεί και η παρουσίαση του ιστορικού και κοινωνικού πλαισίου στο οποίο κινήθηκαν οι δύο φιλόσοφοι μεταξύ Ελβετίας, Γερμανίας, Γαλλίας, Αγγλίας και Σκωτίας εμβαθύνοντας κυρίως στον Ρουσσώ και στον ιδιόμορφο χαρακτήρα του.

Είναι η ιστορία δύο ανθρώπων με διαφορετικές προσωπικότητες και ιδέες, το έργο των οποίων έμελλε να αλλάξει για πάντα τον κόσμο μας. Τέλος, είναι μια ανθρώπινη ιστορία συμπόνιας, προδοσίας, οργής και εκδίκησης.

Και το δεύτερο είναι το

Η Οργή του Βιτγκενστάιν – Εκδόσεις Πατάκη


"5 Οκτωβρίου 1946. Μέσα σε μια κατάμεστη αίθουσα στο Κέμπριτζ, ο Λούντβιχ Βιττγκενστάιν και ο Καρλ Πόππερ έρχονται αντιμέτωποι για πρώτη και τελευταία φορά στη ζωή τους. Η βίαιη αντιπαράθεσή τους γίνεται θρύλος, καθώς φήμες ότι οι δύο φιλόσοφοι ήρθαν στα χέρια κραδαίνοντας πυρωμένες μασιές του τζακιού κάνουν το γύρο του κόσμου. Τι όμως πράγματι συνέβη μέσα σ’ εκείνα τα δέκα λεπτά παραμένει ακόμη αμφιλεγόμενο.
Είκοσι χρόνια αργότερα, ο Πόππερ, καταγράφοντας τη δική του εκδοχή για το περιστατικό, παρουσίασε τον εαυτό του ως νικητή. Ωστόσο, ο καθένας από τους αυτόπτες μάρτυρες του επεισοδίου φαίνεται να θυμάται διαφορετικά τα γεγονότα. Ποια είναι η αλήθεια; Και τι μας λέει η έκβαση αυτής της σύντομης συνάντησης για τις δύο αυτές προσωπικότητες, για τη σύγχρονη φιλοσοφία και για τη διαφορά μεταξύ φιλοσοφικών προβλημάτων και απλών γρίφων;

Η οργή του Βιττγκενστάιν είναι ένα συναρπαστικό μείγμα φιλοσοφίας, ιστορίας, βιογραφίας και ρεπορτάζ. Πραγματεύεται ένα ευρύτατο φάσμα ζητημάτων, από το ποια είναι η κοινωνική θέση των «αφομοιωμένων» Εβραίων στη Βιέννη του τέλους του 19ου αιώνα, μέχρι το τι συμβαίνει στην ανθρώπινη μνήμη υπό συνθήκες πίεσης. Μας ξεναγεί επίσης στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και μας συστήνει την εκκεντρική ομάδα φιλοσόφων του - συμπεριλαμβανομένου του Μπέρτραντ Ράσσελ, που έπαιξε ρόλο διαιτητή στο συγκεκριμένο επεισόδιο. Πρωταγωνιστές της ιστορίας είναι οι ίδιοι οι δύο στοχαστές, υπερήφανοι, ευέξαπτοι, μνημειώδεις, και, όπως φαίνεται, πάντα έτοιμοι για καβγά.

Αξίζει να αναφέρω την πολύ καλή κριτικη στο σημειωματάριο ιδεών της Ελευθεροτυπίας από τον Θανάση Γιαλκέτση.

http://www.enet.gr/online/online_text?c=113&id=34638844

Σχόλια

Ο χρήστης Ανώνυμος είπε…
www.arelis.gr
περιεχει το φιλοσοφικο υπαξιακο
μεταφυσικο θεατρικο εργο
μεταξυ ενδοκοσμικου και υπερβατικου

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Τι είναι Προσήνεια

Τα άτομα που ανήκουν σε αυτή την κατηγορία χαρακτηρίζονται κυρίως από την αγάπη και το ενδιαφέρον που δείχνουν στον συνάνθρωπο τους. Δείχνουν μεγάλη ευαισθησία απέναντι στον ανθρώπινο πόνο και πάντοτε δείχνουν μεγάλη θέληση για συνεργασία με τους γύρω τους. Εμπιστεύονται εύκολα τους άλλους ενώ πολύ σπάνια κάνουν κακή κριτική για άτομα που γνωρίζουν. Είναι άτομα που προσπαθούν και αποφεύγουν τις συγκρούσεις ενώ όταν έχουν διαφορές με άλλους προσπαθούν να βρουν μια συμβιβαστική λύση. Συνήθως Δεν τους αρέσει να μιλούν πολύ για τον εαυτό τους καθώς πιστεύουν ότι οι ίδιες τους οι πράξεις είναι αυτές που αναδεικνύουν την προσωπικότητα τους.

Φεουδαρχία, μια μεσαιωνική νοοτροπία

Εισαγωγή Ο J. Le Goff στο κείμενο του για την «Ιστορία των νοοτροπιών» αναρωτιέται: «Η φεουδαρχία, πάλι, τι είναι; Ένα σύνολο θεσμών, ένας τρόπος παραγωγής, ένα κοινωνικό σύστημα, ένας τύπος στρατιωτικής οργάνωσης; [1] » Ο Κ. Ράπτης αναφέρει ότι «ο όρος φεουδαλισμός χρησιμοποιήθηκε μεταγενέστερα και όχι από τους Ευρωπαίους του Μεσαίωνα για να δηλώσει ένα σύστημα σχέσεων μεταξύ των ανθρώπων σε προσωπική βάση [2] ». Ο δε D. Nicholas [3] εκφράζει την άποψη ότι η φεουδαρχία δεν μπορεί να οριστεί ως «σύστημα». Αντίθετα προτιμά χρησιμοποιήσει τον όρο «φεουδαρχικές σχέσεις» ή «φεουδαρχικός δεσμός» ως πλαίσιο ρύθμισης των ανθρωπίνων σχέσεων όπου βασικό χαρακτηριστικό αποτελεί η υποτέλεια, «ο προσωπικός δεσμός ενός υποτελούς με έναν άρχοντα [4] ». Νοοτροπία τι είναι; Σύμφωνα με την λεξικογραφική ανάλυση στο κείμενο του J. Le Goff η νοοτροπία «δηλώνει το συλλογικό χρωματισμό του ψυχισμού, τον ιδιαίτερο τρόπο που νιώθει και σκέφτεται ένας λαός, μία ορισμένη ομάδα ανθρώπων [5] ». Σκοπός αυτή

Η σύγχρονη εποχή σύμφωνα με τους Bauman και Giddens

1. Εισαγωγή. Η νεωτερικότητα και η ύστερη νεωτερικότητα (ή κατά άλλους μετανεωτερικότητα ) αποτελούν δύο όρους στην κοινωνιολογική επιστήμη για τους οποίους καταναλώθηκε σημαντική πνευματική εργασία για τον προσδιορισμός τους. Αν θέλαμε να προσδιορίσουμε χρονικά τις δύο περιόδους θα τοποθετούσαμε την νεωτερικότητα από τον 15ο αιώνα έως και το 1945 με δομικά στοιχεία τον Διαφωτισμός, της πολιτικές επαναστάσεις, την βιομηχανική επανάσταση, την επιστημονική επανάσταση και το καπιταλιστικό σύστημα. Η ύστερη νεωτερικότητα αρχίζει από το 1945 και μετά με κύρια στοιχεία την κοινωνία της αφθονίας, την παγκοσμιοποίηση, την ανάπτυξη των μέσων μαζικής επικοινωνίας, την αλλαγή των χωρικών και χρονικών συντεταγμένων, τις συναλλαγές, την κινητικότητα του κεφαλαίου. Στο πλαίσιο της συγκεκριμένης εργασίας θα αναφερθούμε στον τρόπο με τον οποίο ερμήνευσαν οι κοινωνιολόγοι Zygmunt Bauman (κεφάλαιο 2) και Anthony Giddens τις δύο αυτές περιόδους (κεφάλαιο 3). 2. Οι θέσεις του Bauman για την νεωτε