Μοναστικός βίος και επιχειρηματικότητα: Μία παλιά ιστορία

Επειδή πολύς λόγος γίνεται αυτήν την περίοδο με την επιχειρηματική δραστηριότητα των μοναχών του Αθωνήτικου μοναστηριού του Βατοπε(αι?)δίου, παραθέτω ένα απόσπασμα από το βιβλίο του N.J.G Pounds - Ιστορική Γεωγραφία την Ευρώπης - Από τους Κλασσικούς πολιτισμούς στο Μεσαίωνα, στο οποίο επισημαίνεται ότι η επιχειρηματική δραστηριότητα των μοναστηριών είναι τμήμα της λειτουργίας τους ανά τους αιώνες.
Με βάση αυτό το κείμενο εύκολα κάποιος κατανοεί την αιώνια διαπλοκή, γεγονός που με κάνει να αναρωτιέμαι γιατί εκφράζεται τέτοια έκπληξη από μέρους της Ελληνικής κοινωνίας για τις δραστηριότητες της εκκλησίας και των εκπροσώπων της.
Διαβάζοντας κάποιος το απόσπασμα θα πει "άλλες εποχές άλλα ήθη", αλλά σημασία δεν έχει τόσο η εποχή στην οποία θα αναφέρεται (9ος αιώνας στην Δυτική Ευρώπη) ούτε και το γεγονός ότι η αναφορά γίνεται για την Δύση και όχι για το Βυζάντιο (να σημειώσω ότι η εκκλησία την εποχή εκείνη ήταν ενιαία) ,αλλά στην στενή σχέση που έχουν με το χρήμα, το οποίο καταδικάζουν συνεχώς οι υποκριτές, οι καλόγεροι. Αντιγράφω:
"Ο σχηματισμός μεγάλων αγροκτημάτων που ανήκαν στα σημαντικότερα μοναστήρια οδήγησε στην ανάπτυξη μίας αρκετά σημαντικής δακίνησης προιόντων. Το εμπόριο ήταν οργανωμένο και ελεγχόμενο όχι από την αγορά, αλλά από τα ίδια τα μοναστήρια. [...] Είναι σαφές ότι κάποια μοναστήρια παραλάμβαναν αγαθά - υφάσματα παραδείγματος χάρη - σε μεγαλύτερη ποσότητα από όσο μπορούσαν να καταναλώσουν. Πρέπει να υποθέσουμε ότι το πλεόνασμα έβγαινε προς πώληση στην αγορά. [...] το μεγαλύτερο μέρος του εμπορίου διεξαγόταν πιθανότατα μέσω υδάτινων διαδρομών. Στα 814 παραχωρήθηκε εξαίρεση διοδίων για τους ποταμούς Ρήνο και Μοζέλλα στα πλοία του μοναστηριού του Stravelot-Malmedy, στο σημερινό Βέλγιο. Αυτό που αξίζει να σημειωθεί δεν είναι το γεγονός ότι το μοναστήρι είχε θέσει σε λειτουργία ένα στόλο από ποταμόπολοια, αλλά το ότι υπήρχε αρκετή κυκλοφορία σε αυτά τα ποτάμια ώστε να δικαιολογείται η επιβολή διοδίων " τα οποία φυσικά το μοναστήρι δεν πλήρωνε.
Το ζήτημα της διαχρονικής εμπλοκής των μοναστηριών στην επιχειρηματική δραστηριότητα είναι κάτι που δεν μπορώ να αντιληφθώ σε τι ενοχλεί και σκανδαλίζει την Ελληνική Κοινωνία. Ζούμε σε αστική δημοκρατία και δεν μπορούμε να απαγορεύουμε την επιχειρηματική δραστηριότητα σε κανέναν, πόσο μάλλον όταν έχουμε επιχειρηματκεντρικές κυβερνήσεις. Αυτό αντίκειται και στην Ευρωπαϊκή Νομοθεσία περί Ελεύθερου Ανταγωνισμού. Αν θεωρούμε ως κοινωνία (και όχι ως πολιτεία, επισημαίνω) ότι επιχειρηματικότητα και μοναστικός βίος δεν συμβαδίζουν, τότε ας προχωρήσουμε στην κατάργηση του μοναστικού βίου, στο κλείσιμο των μοναστηριών και στο μοίρασμα της μοναστικής περιουσίας στο κράτος και στους πολίτες, ακριβώς όπως έκαναν οι προτεστάντες τον 15ο αιώνα. Αν όχι, ας σιωπήσουμε διότι και ο μοναστικός βίος δεν κάνει τίποτα άλλο από το να προσαρμόζεται στην εκάστοτε εποχή. Συνεργάστηκε άψογα το Μεσαίωνα με τους φεουδάρχες (όπως στο απόσπασμα από τον Pounds) κατέχοντας και ο ίδιος τεράστιες εκτάσεις με δουλοπάροικους με την ανοχή της εξουσίας, το ίδιο κάνει τώρα με εργολάβους, off-shore εταιρίες, κατασκευαστικές, τουριστικές εταιρίες, με υπαλλήλους-δουλοπάροικους χρηματο-οικονομικούς συμβούλους, με μετοχές σε εισηγμένες εταιρίες (βλέπε και το χοντρό παιχνίδι που έκανε η Εκκλησία με τις μετοχές της Εθνικής στην οικονομική κρίση).
Εξουσία, εκκλησία, μοναστήρια και οικονομική συναλλαγή είναι αλληλοσυνδεόμενα ανά τους αιώνες. Τώρα θα αλλάξουν?

Και ένα σχετικό ανέκδοτο που έλαβα με email πρόσφατα:

΅Mitsos lived above his restaurant in Astoria with only his beloved pet dog called Stavros for company. One day Stavros the dog died and Mitsos went to his local priest and asked, "Father, my dog Stavros died. Could you do a Trisagion for the poor animal, he was like a son to me?"

Father Nikos shook his head, "I'm afraid not; we cannot have services for an animal in the church. But, there's an English church on the next block. God knows what they believe in. Maybe they'll do something for your dog?"

Mitsos said, "I'll go right away Father. Do you think $5,000 is enough to donate to them for the service?"

Father Niko exclaimed, "Kyrie Eleison! Vre Mitso, why didn't you tell me the dog was Greek Orthodox?"